Dziennik Muzyczny

Wpis Dziennika Muzycznego numer 240

Koszalin, 03. 07. 2024 r.

Chcę tu porozmawiać o fanaberiach muzycznych. Zaraz wybuchnie awantura, ale cóż. Cza­sem muzyka jest różą do kożucha, a czasem wyłącznie różą, bo delikwent jest goły i weso­ły.

Tym delikwentem jest miasto Sandomierz. Nic mi ono nie zrobiło. Nie wiążę z nim żad­nych negatywnych uczuć. Nie zamierzam go atakować a bronić. Są ludzie podstępni, któ­rzy to miasto chcą naciągnąć na kasę. Wymyślili, że o nim napiszą symfonię i ściągną w tym celu filharmoników wiedeńskich, aby wykonali tę symfonię. Trzy autokary muzyków, bo komfort i tak dalej, oraz dwa tiry instrumentów. Wszystko dla sześćdziesięciu muzyków. A miasta Sandomierz nie stać na taki wykwint. Zwykłą rozrzutność, by jakiś ktoś zarobił i jego kumple z Wiednia.

Zapytacie pewnikiem: A co ty, Hendzel, jesteś przeciwnikiem rozwoju muzyki? Nawet wiel­ki Jan Sebastian Bach za życia wydał tylko jeden utwór i też, jakbyśmy to dzisiaj powie­dzieli, zasponsorowany przez miasto. W tamtych czasach nie było odtwarzaczy wszelkiej maści nagrań i muzyka była potrzebna żywa. Miał zatem posadę organisty i kantora. Dziś żywa muzyka też jest potrzebna. Ale skoro takie wykonania są ponad kieszeń podmiotu, ja­kim jest miasto Sandomierz, to może warto obejrzeć się za skromniejszym rozwiązaniem? Czy na pewno Sandomierz potrzebuje symfonii swego imienia? A nie może to być dajmy na to kwartet? Utwór jak utwór. Czasem mały w formie utwór jest większy od wielkiego. Sztu­ka nie lubi drogi na skróty. A szukanie pompy tam, gdzie ona nie jest potrzebna, to zbytnio zalatuje zwyczajnym geszeftem a nie sztuką.

Wszakże nasz Królewski Kraków nie ma symfonii krakowskiej, ani Warszawa nie ma sym­fonii warszawskiej. Bodaj czy Wiedeń ma? Ale przyjechać, obciągnąć biedniutki Sando­mierz z kasiorki, to już jest całe stado sępów. Niech się do mnie zwróci bogaty, kulturalny i z tradycjami muzycznymi Wiedeń, dawniej miasto krwawego zaborcy, cesarskie i z prze­ciągami, abym mu napisał Symfonię Wiedeńską a ja im za skromną równowartość willi w Toskanii napiszę taką symfonię, że Beethoven i Mozart wylezą z grobów, choć jeden z nich tylko takowy posiada. Jeśli wolno tak się wyrazić o zmarłych kolegach. I wtedy i wilk syty i owca cała. Wiedeńscy filharmonicy dostaną swoje grajcarki od swojego miasta a Sando­mierz umknie spod kosy.

Biedny geszefciarz, który swoje pięć groszy chciał wtrynić do muzyki, będzie siedział ze spuszczonym nosem już nie o kwintę, ale poza skalę dźwiękową gdzieś między siódmym a ósmym Hertzem, łzawiąc, że taki geszeft przeszedł mu koło nosa. Sandomierz nadal będzie pięknym i malowniczym miastem nad Wisłą, które musi nieco popracować na swoją sym­fonię. Nasi współeuropejczycy Austriacy będą mieli prawdziwą Symfonię Wiedeńską. I ja­koś będzie się nam toczyć ta nasza muzyka.

Inaczej to zwykła fanaberia, by biedny sponsorował bogatego, bo ten akurat wykorzystuje niepotrzebne aspiracje ubogiego. Nie wątpię w duchowy walor tego miejsca ani w jego ko­loryt, ale do napisania symfonii trzeba coś więcej niż tylko chciejstwa. Pisanie muzyki to nie robienie wydmuszki. Tam wystarczy zrobić dwie dziurki w jajku i mieć na tyle silny dech, by wypchnąć jego zawartość. Oczywiście bez marnotrawstwa, na przykład na jajecz­nicę. Potem sobie wydmuszkę wiesza taki na drzewku i już jest.

Nikogo nie obrażając, bo posypią się pewnie gromy na mnie, że szkoda mi powierzać ta­jemnice, że atakuję biedne miasto, że poniewieram muzykami ze wspaniałego Wiednia. Po cóż miałbym to robić? Nie wyciśnie się z wydmuszki kolejnej jajecznicy. Jak to rozumieć? A może to Wiedeń jest tą wydmuszką? Tyle razy dawał Światu genialne dzieła, oczywiście nie wprost, ale dzięki kolegom kompozytorom, a obecnie już nie może i szuka sobie jaj na prowincji Polski? Oj, nie idźmy w tym kierunku, bo to zalatuje kurnikiem a tam można do­stać od koguta. Kogut to dopiero jest muzyk.

A może ktoś tak sam z siebie, namaże taką symfonię gdańską albo katowicką. Pewnie są już. Nie sprawdziłem. I zaraz nasprowadza muzyków z dawnych teatrów królewskich i ce­sarskich, by to grali. A co? W Gdańsku i Katowicach nie mają orkiestr i muzyków? A wra­cając do kwartetu sandomierskiego, to można sprowadzić choćby Kwartet Wilanowski, jeśli ciągle istnieje. Wyobraźcie sobie genialny Kwartet Sandomierski w takim wykonaniu. Star­czy na muzyków, przyjazd i pobyt… I zostanie na wydanie tego dzieła i sfilmowanie wyko­nania.

Sandomierzowi w niczym nie ubędzie jak dostanie piękny kwartet zamiast kiepskiej symfo­nii. A muzyka ocaleje, nie stając się przyczynkiem do spełniania niepotrzebnych zbytków. Muzyka nie jest fanaberią.

Andrzej Marek Hendzel